CÁC BỆNH THƯỜNG GẶP TRÊN CÂY BÒN BON

Bòn bon là loại quả được nhiều người yêu thích bởi vị chua ngọt, mùi thơm đặt trưng lại còn tốt cho sức khỏe. Đây cũng là loại trái cây được nhiều nhà vườn canh tác vì nguôn kinh tế lâu dài mà cây bòn bon mang lại. Năng suất và chất lượng trái bòn bon phụ thuộc vào nhiều yếu tố, một trong số đó là quản lý tốt các loại sâu bệnh thường gặp.

Hình 1: Cây bòn bon kín quả

(Trích từ: https://tamky.com/nho-bon-bon-que-nha.html)

1. Bệnh thối trái

- Nguyên nhân:  Bệnh do nấm Phytophthora  palmivora gây ra.

- Dấu hiệu: Đầu tiên có vài chấm nhỏ màu nâu đen trên trái. Sau đó, vết bệnh phát triển lan rộng ra đôi khi thối cả trái và ăn sâu vào thịt trái, làm thịt trái bị nhũn chảy nước, có mùi hôi chua. Khi cây bòn bon nhiễm bệnh sẽ lây lan rất nhanh từ trái này sang trái kia, nhiều khi cả chùm trái đều bị thối trong thời gian rất ngắn. Bệnh làm trái thối hư và rụng sớm. Bệnh thường gây hại ở giai đoạn trái lớn và cả trái bòn bon sau thu hoạch.

- Cách phòng trị: Để phòng trừ bệnh thối trái trên bòn bon, nông dân cần vệ sinh vườn cây cho thông thoáng, trồng xen với mật độ hợp lý; thu gom những trái bệnh đem tiêu hủy. Khi phát hiện vườn bòn bon xuất hiện bệnh thối trái không nên sử dụng máy phun tưới nước lên tán cây sẽ tạo điều kiện mầm bệnh phát tán và lây lan. Phát hiện bệnh mới chớm phun các loại thuốc hóa học có hoạt chất Metalaxyl, Fosetyl Aluminium…

(Trích từ: http://www.vietlinh.vn/trong-trot/bon-bon.asp)

Hình 2: Dấu hiệu bệnh thối trái trên bòn bon

(Trích từ: http://www.khuyennonghaugiang.com.vn/Default.aspx?tabid=1441 &ndid=4151)

2. Bệnh đốm rong và địa y

- Nguyên nhân: Bệnh đốm rong do một loại tảo Cephaleuros virescenns gây ra.

- Dấu hiệu: Bệnh thường gây hại trên thân, cành và lá. Trên lá, vết bệnh là những đốm tròn, mọc hơi nhô lên bề mặt lá, nhìn giống như một lớp nhung mịn, có màu xanh xám hoặc màu đỏ nâu, khi vết bệnh cũ chuyển sang màu xám nâu. Khi gặp điều kiện thích hợp, vết bệnh lan rộng nhanh, có khi bằng đầu ngón tay, ở mặt dưới của vết bệnh có thể thấy mô lá bị hoại và cả sợi tảo mọc xuyên qua có màu đỏ nâu. Bệnh nặng, trên lá có rất nhiều đốm chi chít dày đặc, phủ kín mặt lá. Bệnh thường xuất hiện trên những lá đã trưởng thành.

- Cách phòng trị: Đối với bệnh đốm rong hoặc địa y, phun thuốc gốc Đồng (Coc 85, Kocide, Champion, Norshield,…). Nếu bệnh trên thân, cành có thể sử dụng thuốc gốc Đồng quét lên thân, cành. Trên những vườn thường xuyên bị nhiễm đốm rong, địa y, dùng vôi quét lên thân vào đầu mùa mưa và cuối mùa mưa để phòng ngừa bệnh.

(Trích từ: http://dost-bentre.gov.vn/tin-tuc/2362/luu-y-sau-benh-gay-hai-cay-bon-bon-thai-vao-dau-mua-mua)

Hình 3: Rêu xanh và đốm trắng loan lỗ trên cây bòn bon

(Trích từ: http://dost-bentre.gov.vn/tin-tuc/2362/luu-y-sau-benh-gay-hai-cay-bon-bon-thai-vao-dau-mua-mua)

3. Sâu đục vỏ trái

- Khả năng gây hại: Sâu đục vỏ cây là loài gây hại nguy hiểm nhất trên cây bòn bon. Nếu mật độ cao, sâu làm cây kém phát triển, chậm ra đọt non. Vào giai đoạn ra hoa, bị sâu này tấn công sẽ làm hoa đậu ít, trái nhỏ. Thành trùng đẻ trứng vào ban đêm nơi có vỏ cây nứt ra. Sâu non khi nở ra chúng không đục vào bên trong, chỉ nằm dưới lớp vỏ, ăn luồn làm cho nhiều nơi bị bong ra, để lộ lớp vỏ non bên trong, tạo điều kiện cho nấm bệnh, vi khuẩn xâm nhiễm vào gây hại cho cây. Sâu thường bắt đầu tấn công khi cây đến tuổi cho trái, có lớp vỏ dày bên ngoài thân, đủ che chở cho chúng sống bên dưới.

- Cách phòng trị: Khi phát hiện sâu đục vỏ, dùng dao lột bỏ phần vỏ bị sâu gây hại và phun thuốc trừ sâu lưu dẫn, tập trung phun kỹ vào phần thân cây bị hại.

(Trích từ: http://www.khuyennonghaugiang.com.vn/Default.aspx?tabid=1441&ndid=4151)

Hình 4: Hậu quả sâu đục vỏ trái gây ra

(Trích từ: http://www.khuyennonghaugiang.com.vn/Default.aspx?tabid=1441&ndid=4151)

4. Sâu cạp vỏ trái

- Khả năng gây hại: Sâu thường gây hại từ giai đoạn trái gần chín sắp thu hoạch. Sâu sống bên trong chùm trái, trú ẩn trong những khe của chùm. Sâu không chỉ cạp vỏ trái mà còn ăn phần cuống trái làm trái bị khô và rụng, sâu tuổi lớn chúng ăn cả phần thịt trái. Trong mỗi chùm trái thường có từ 1 - 3 con sâu. Loài này gây hại cả trên giống bòn bòn địa phương và bòn bon Thái.​

- Dấu hiệu: Nhận diện sự xuất hiện của sâu khi thấy phân chúng thải ra ngoài. Sâu gây hại chủ yếu giai đoạn bòn bon mang trái. Thành trùng là một loài bướm màu xám, rìa cánh có vảy màu vàng nhạt, thân dài 10 - 11mm, sải cánh rộng 23 - 25mm. Ấu trùng tuổi nhỏ màu nâu nhạt, tuổi lớn chuyển màu nâu đen, đẩy sức dài khoảng 25mm.

- Cách phòng trị: Để phòng trừ sâu cạp vỏ trái nên vệ sinh vườn cho thông thoáng, thăm vườn thường xuyên, nhất là giai đoạn mang trái, quan sát kỹ trong những chùm trái để phát hiện sâu, có thể sử dụng dầu khoáng SK 99 hoặc thuốc trừ sâu sinh học từ vi khuẩn Bacillus thuringiensis (viết tắt là Bt) phun thật kỹ trên những chùm trái vì chúng ẩn nấp bên trong.

(Trích từ: https://baodongkhoi.vn/phong-tru-sau-benh-gay-hai-bon-bon-28092018-a53427.html)